Jodła kaukaska - uprawa, odmiany, choroby

Jodła kaukaska (Abies nordmanniana), nazywana też jodłą Nordmana lub jodłą normandzką, pochodzi z zachodniego Kaukazu i północno-zachodniej Turcji. W Polsce jest jednym z najpopularniejszych gatunków jodeł uprawianych jako rośliny ozdobne. Dzięki swojemu regularnemu pokrojowi często wykorzystywana jest jako drzewko bożonarodzeniowe. Zobacz jak wygląda uprawa jodły kaukaskiej w ogrodzie, poznaj najlepsze dmiany jodły kaukaskiej do sadzenia w ogrodach i na działkach oraz dowiedz się jak zwalczać choroby i szkodniki atakujące jodłę kaukaską.

Jodła kaukaska (Abies nordmanniana)

Jodła kaukaska - uprawa

Uprawa jodły kaukaskiej wymaga spełnienia dość wygórowanych wymagań tej rośliny. Przede wszystkim chodzi tu o wysoką wilgotność powietrza. Dlatego najlepiej sadzić jodłę kaukaską w okolicach stawów lub oczek wodnych.

Jodła kaukaska wymaga wilgotnego, żyznego, gliniastego podłoża o odczynie kwaśnym lub lekko kwaśnym. Nie będzie rosła na piaszczystych, przepuszczalnych, jałowych glebach. Bardzo źle znosi suszę, dlatego w upalne i bezdeszczowe lata konieczne jest regularne nawadnianie i zamgławianie.

Roślina ta preferuje stanowiska słoneczne, ale dobrze znosi również stanowiska półcieniste. Ma wysokie wymagania cieplne. Młode pędy jodły kaukaskiej mogą przemarzać podczas wiosennych przymrozków, ponieważ drzewo bardzo wcześnie rozpoczyna wegetację. Szczególnie szkodliwe dla jodły kaukaskiej są gwałtowne skoki temperatury oraz zimne i wysuszające wiatry, dlatego potrzebuje miejsc osłoniętych i zacisznych.

Ze względu na porę kwitnienia, która przypada na kwiecień i maj, jodłę kaukaską najlepiej sadzić lub przesadzać późnym latem lub wczesną jesienią (sierpień-wrzesień). W tym czasie zdąży się ukorzenić i zaaklimatyzować w nowym miejscu przed nadejściem chłodów. Młode rośliny są bardzo wrażliwe na mrozy, dlatego w pierwszych latach życia wskazane jest zabezpieczenie tych iglaków na zimę.

Z racji na wysokie wymagania wilgotnościowe i słabą mrozoodporność, jodła kaukaska nadaje się przede wszystkim do uprawy w zachodniej części Polski (szczególnie na Pomorzu Zachodnim).

Warto wiedzieć! Jodła kaukaska charakteryzuje się całkowitym brakiem tolerancji na zanieczyszczenia powietrza, dlatego nie nadaje się do uprawy w dużych miastach i regionach z silnie uprzemysłowionych.

Jodła kaukaska - odmiany

Jodła kaukaska 'Golden Spreader' - karłowa odmiana jodły kaukaskiej o powolnym wzroście (po 10 latach osiąga 1 m wysokości). Drzewo o zwartym, krzaczastym pokroju z charakterystycznym zagłębieniem na szczycie korony. Igły błyszczące, o złocistożółtym odcieniu, od spodu żółtobiałe. Odmiana jest polecana do ogrodów skalnych.

Jodła kaukaska 'Pendula' - kolekcjonerska odmiana jodły kaukaskiej, o stożkowej koronie, dorastające do 4,5 m wysokości. Pędy boczne łagodnie zwisają wzdłuż pnia. Odmiana dość wrażliwa na niekorzystne warunki uprawy, wymaga wilgotnego powietrza i osłoniętego stanowiska.

Jodła kaukaska - Abies nordmanniana 'Golden Spreader'
Fot. pixabay

Jodła kaukaska 'Barabits Compact' - odmiana karłowa o kulistym pokroju. Rośnie bardzo powoli (po 10 latach osiąga 0,5 m wysokości). Najbardziej dekoracyjna jest wiosną, gdy pojawiają się młode przyrosty o jasnym, soczyście zielonym odcieniu. Z czasem igły ciemnieją, przybierając ciemnozieloną barwę. Wymaga stanowiska słonecznego, ponieważ w zacienionych miejscach na utrzymuje zwartego pokroju i traci dekoracyjny wygląd. Odmiana ta jest bardzo wrażliwa na wiosenne przymrozki, dlatego polecana jest do uprawy tylko w cieplejszych rejonach Polski.

Jodła kaukaska 'Robusta' - odmiana szybkorosnąca. Charakteryzuje się nieregularnym pokrojem, o smukłej i luźnej koronie. Igły na pędach są krótkie, grube i sztywne, ułożone promieniście. Igły maja tendencje do wywracania się do góry nogami, przez co drzewo wygląda na oprószone śniegiem. Jest to odmiana dość odporna na niskie temperatury.

Jodła kaukaska 'Aurea' - odmiana wolno rosnąca o stożkowatym pokroju. Cechą charakterystyczną tej odmiany jest złocistożółty kolor igieł, szczególnie intensywny w okresie jesienno-zimowym.

Jodła kaukaska - choroby

Fytoftoroza jodły (Phytophthora citricola) - jest to choroba grzybowa, porażająca system korzeniowy rośliny. Objawy fytoftorozy pojawiają się najczęściej w deszczowe i ciepłe lata. Na wierzchołkach młodych pędów igły początkowo żółkną, a następnie stają się czerwono-brązowe. Pędy zwijają się ku dołowi, a cała roślina ma zahamowany wzrost i powoli zamiera. Pod korą pień przybiera charakterystyczny czerwony kolor. Po wykopaniu drzewa z ziemi na korzeniach widoczna jest zgnilizna, rozszerzająca się na podstawę pnia.

Aby nie dopuścić do rozwoju tej choroby jodły, należy sadzić jedynie zdrowe, pochodzące ze sprawdzonych hodowli drzewka. Przed posadzeniem drzewka, warto podsypać je przekompostowaną korą sosnową, która ma właściwości antyseptyczne.

Po zaobserwowaniu pierwszych objawów choroby, drzewo należy usunąć, a sąsiadujące z nim opryskać środkiem grzybobójczym Polyversum WP (5 g środka na 10 l wody), Magnicur Energy 840 SL (20 ml w 10 l wody) lub Proplant 722 SL (30 ml środka w 10 litrach wody). Przed posadzeniem nowego drzewa w miejsce usuniętego, preparatem grzybobójczym trzeba odkazić także glebę.

Jodły mogą być także atakowane przez szkodniki, z których najczęściej spotykanym jest ochojnik jodłowy (Aphrastasia pectinatae). Jest to mszyca, żerująca na spodniej stronie igieł jodły. Zaatakowane przez owada igły jodły rosną słabiej, opadają, a z czasem całe gałęzie brązowieją i obumierają. Zwalczanie mszyc prowadzi się w okresie wegetacyjnym wykonując opryski preparatami owadobójczymi.

Następnego roku w okresie wczesnowiosennym (luty do marzec) wykonujemy oprysk zapobiegawczy preparatem Treol 770 EC lub Emulpar 940 EC. Wykonanie oprysku na przedwiośniu za pomocą wymienionych preparatów olejowych, jest znacznie mniej szkodliwe, niż opryski w sezonie wegetacyjnym, a skutecznie chroni jodły przed ponownym pojawieniem się mszyc.

mgr inż. Agnieszka Lach

Przeczytaj również:

Pielęgnacja iglaków wiosną. Jak zadbać o iglaki po zimie?
Iglaki po zimie często nie zachwycają swoim wyglądem. Gdy obejrzymy je dokładniej, okazuje się że pędy straciły swój soczyście zielony kolor, a niektóre gałązki całkowicie uschły. W takich sytuacjach konieczne jest właściwa pielęgnacja iglaków wiosną, która zabezpieczy je przed dalszymi zniszczeniami i przyspieszy regenerację roślin. Więcej...

Jodła koreańska - uprawa, odmiany, rozmnażanie
Jodła koreańska to bardzo dekoracyjne drzewo o stożkowatym pokroju i powolnym wzroście. Ceniona jest za dwukolorowe igły i bardzo ładne szyszki koloru niebieskiego. Zobacz jak wygląda uprawa jodły koreańskiej w ogrodzie, wybierz najlepsze ogrodowe odmiany jodły koreańskiej i poznaj sposoby na rozmnażanie tego drzewa. Więcej...

Åšwierk pospolity - opis, odmiany, sadzenie, uprawa
Świerk pospolity to nasz rodzimy gatunek świerka, w warunkach naturalnych rosnący jako wysokie drzewo. W ogrodach zaś możemy sadzić rozmaite, ciekawe odmiany świerka pospolitego o ograniczonym wzroście, ciekawym pokroju czy bardziej odporne na niekorzystne warunki uprawy. Zobacz jakie odmiany świerka pospolitego warto wybrać do ogrodu oraz jak wygląda sadzenie i uprawa świerków w ogrodzie. Więcej...